سرویس سیاست مشرق - در روزهای گذشته قطعنامه ضدایرانی آمریکا درباره «تحریم تسلیحاتی ایران» با شکست سنگینی در شورای امنیت مواجه شد.

قطعنامه آمریکا با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق و ۲ رأی مخالف به تصویب نرسید. آمریکا و جمهوری دومینیکن به این قطعنامه رأی مثبت دادند، چین و روسیه به آن رأی مخالف دادند و بقیه اعضا از جمله انگلیس، فرانسه و آلمان رأی ممتنع دادند.

قطعا هر شخص ایرانی که دغدغه منافع ملی داشته باشد و عزت کشورش برای او دغدغه باشد، از شکست این قطعنامه خوشحال است. اما در این میان نباید شکست آمریکا در شورای امنیت را برای مقاصد سیاسی مصادره کنیم.

متاسفانه رسانه های دولتی و اصلاح طلب و همچنین برخی دولتمردان اینگونه وانمود کردند که برجام موجب شکست قطعنامه اخیر آمریکا شد. برخی دولتمردان حتی فراتر از مصادره این اتفاق به نفع برجام، منتقدان را نیز مورد توهین و تمسخر قرار دادند.

در همین رابطه، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه- ۲۶ مرداد- در مراسم تودیع و معارفه سخنگویان سابق و جدید وزارت امور خارجه با کنایه به منتقدان گفت: «برای مردم سؤالی پیش می‌آید که برجامی که چندین بار در داخل کشور تشییع و دفن شد، چطور این برجام توانست آمریکا را در شورای امنیت ۲ به ۱۳ شکست بدهد. یعنی چطور جسد برجام توانست آمریکا را در شورای امنیت شکست بدهد؟».

ظریف افزود: «برای مردم این سؤال پیش می‌آید که نکند هدف حرکت آمریکا یک چیز دیگر بوده است. چون همه فکر می‌کنند برجام که مرده بود و خاصیتی نداشت و ما هم در داخل به‌خاطر اینکه هدفمان دفاع از خودمان نبود و هدفمان دفاع از کشور بود، به قول مارک تواین نگفته بودیم که اخبار مرگ زودرس من قدری مبالغه‌آمیز است، نگفته بودیم اخبار مرگ زودرس برجام نه تنها مبالغه‌آمیز است، بلکه با حقیقت فاصله بسیار دارد».

وی در ادامه گفت: «برای مردم از دیروز سؤال است که چطور یک جنازه توانست آمریکا را شکست دهد و این چالشی است که ما با آن روبه‌رو هستیم».

تحریم تسلیحاتی باید ۵ سال پیش لغو میشد

یک سوال؛ آیا شکست اخیر آمریکا در شورای امنیت به واسطه برجام بوده است!؟ تحریم های تسلیحاتی چه ارتباطی با برجام دارد!؟

«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه - ۲۵ تیر ۹۴- در اظهارنظری مهم گفت: «ما و چین می‌خواستیم تحریم‌های تسلیحاتی لغو شود، اما با وجود حمایت ما، خود تیم ایرانی(به ریاست ظریف) موافقت کردند که تحریم‌ها تا ۵ سال ادامه یابد!». این اظهارنظر مقام روسی هیچگاه توسط دولتمردان تکذیب نشد.

همانطور که دولتمردان در طول مذاکرات و سپس در مقطع امضا و اجرای برجام بارها تاکید کردند، هدف اصلی برجام، لغو یکباره تمامی تحریم های ضدایرانی- و از جمله تحریم های نفتی، مالی، بانکی، پتروشیمی و تسلیحاتی- بود.

اگر برجام فایده داشت، همان سال ۹۴ باید تحریم های تسلیحاتی لغو می شد، نه اینکه طرف آمریکایی و اروپایی این تحریم ها را ۵ سال تمدید کنند!

اعضای اروپایی برجام(انگلیس، فرانسه، آلمان) تا آخرین ساعات بررسی قطعنامه اخیر در شورای امنیت، مشغول رایزنی با نمایندگان چین و روسیه بودند تا نظر مثبت آنان را در تصویب قطعنامه ضدایرانی جلب کنند.

این سه کشور اروپایی پس از اطمینان از رای منفی چین و روسیه، باز هم حاضر نشدند که مقابل عهدشکنی آمریکا ایستاده و به این قطعنامه ضدایرانی رای ممتنع دادند.

همصدایی اروپا با آمریکا

با اینکه آمریکا با این قطعنامه ضدایرانی در پی نقض مجدد برجام بود، طرف اروپایی به هیچ عنوان به آمریکا خرده نگرفت، بلکه در اقدامی تأمل برانگیز پس از صدور رأی ممتنع، با صدور بیانیه، ایران را به جهت اقدامات منطقه ای در مبارزه با تروریسم و تقویت توان دفاعی مورد هجمه قرار داد.

اعضای اروپایی برجام در خردادماه سالجاری هم در شورای حکام آژانس مسبب تصویب قطعنامه ضدایرانی شدند.

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اولین قطعنامه ضدایرانی پیشنهاد شده از سوی تروئیکای اروپایی(انگلیس، آلمان و فرانسه) از سال ۲۰۱۲ را به بهانه عدم همکاری تهران با تحقیقات آژانس، تصویب کرد. این قطعنامه پیشنهادی با ۲۵ رأی موافق، ۲ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع تصویب شد.

سه کشور (انگلیس، آلمان و فرانسه) با تصویب این قطعنامه بار دیگر نشان دادند که همانند آمریکا نه تنها تعهدی به برجام ندارند که با بازی جدید خود درصدد تنفس مصنوعی دادن به کارزار شکست خورده فشار حداکثری علیه ایران هستند. این سه کشور با پیگیری شدید خود باعث شدند تا سندسازی‌های جعلی رژیم صهیونیستی به عنوان رویه‌ای غلط در آژانس به رسمیت شناخته شود و فنی و حقوقی بودن این نهاد بار دیگر به چالش کشیده شود.

آمریکا در قطعنامه اخیر شکست خورد. علت اصلی این شکست، افول روزافزون ایالات متحده و کارنامه ضعیف ترامپ در سیاست خارجی است.

اگر قرار بود که برجام اثرگذار باشد، باید همانطور که آقایان روحانی و ظریف و عراقچی و صالحی تاکید کرده بودند، در دی ماه ۹۴ تمامی تحریم ها بالمره لغو می شد و نه تعلیق.

تقریبا هیچ

به این اظهارات و موضعگیری ها توجه کنید:

- عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه(آذر۹۸): نتیجه پایبندی ما به برجام فقط تحریم‌های جدید بود.

- علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی(شهریور ۹۵): در بعد تحریم و مسائل دیگر سیاسی، امریکایی‌ها از شیوه نادرستی استفاده می‌کنند، اگر ما وقتی برجام را تنظیم می‌کردیم دقت بیشتری می‌کردیم این فرصت برای امریکا پیش نمی‌آمد که از این قابلیت تفسیر بودن سوء استفاده کند.

- حسن روحانی، رئیس جمهور(اردیبهشت ۹۷):چهار سال گذشته می‌رفتیم با گرفتاری فراوان اسکناس تهیه می‌کردیم در هواپیما می‌گذاشتیم، بیمه می‌کردیم در فرودگاه با ماشین مسلح ارز را در بانک مرکزی می‌آوردیم...صبح چند گونی دلار را به صرافی‌ها می‌دادیم، صرافی‌ها هم خداوند عاقبت همه ما را به خیر کند. چطور تقسیم می‌کردند و به کی می‌دادند جنس‌هایی هست در میوه فروشی وقتی پرتقال می‌آید میوه‌های خوب را زیر می‌گذارد و می‌گوید قبلاً فروختم، پرتقال خوب زیر می‌ماند برای از ما بهتران.

- محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه(آذر ۹۷): نتایج برجام روی هواست.

- روزنامه اصلاح طلب سازندگی- از حامیان برجام-: امروز فقط یک کشور به صورت عملی پایبند به توافق بوده است؛ ایران. آشکار است که اکنون دیگر توافقی وجود ندارد که اروپایی‌ها بخواهند از آن حمایت کنند. بلکه آنان از محدودیت‌های هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند... ایران موبه مو تعهدات هسته‌ای خود را اجرا می‌کند، اما تحریم‌هایی را تحمل می‌کند که به مراتب سخت‌تر از دوره قبل از توافق است و طرف‌های دیگر کاملاً از تعهدات خویش خارج شده‌اند ... امروز دولت نیازمند آن است که باور کند برجام به پایان رسیده… اکنون جواب مشخص است. خروج از برجام و بازگذاشتن راه مذاکره با کسانی که قدرت عمل به تعهداتشان را دارند، این گزینه بهتری از ماندن در توافق یکجانبه، تحریم‌های سخت‌تر از پیشابرجام، دلخوش کردن به اقدامات نمادین اروپا و مشاهده رکودی است که این بار می‌تواند اقتصاد کشور را از گروه کشورهای با درآمد متوسط به فقیر مبدل سازد.

- روزنامه ایران- ارگان رسانه ای دولت-: از آنجایی که ایران تاکنون به هیچ کدام از مزایای اقتصادی برجام دسترسی پیدا نکرده، تمدید تحریم تسلیحاتی چه از طریق تفسیر قطعنامه ۲۲۳۱ یا صدور قطعنامه جدیدی که از نظر ایران نقض تعهدات پیشین شمرده شود، دلیلی برای خویشتن داری بیشتر ایران باقی نخواهد گذاشت.

- روزنامه اصلاح طلب اعتماد- از حامیان برجام-:متاسفانه در شرایط کنونی در مساله توافق هسته‌ای هیچ راه حل منفعت آوری در مقابل کشورمان وجود ندارد...متاسفانه در تیم کارشناسان مذاکره کننده ما تعداد کافی از متخصصان به ویژه در حوزه‌های مالی، تجاری و بانکی حضور نداشتند که خط به خط و بند و به بند توافق را دقیق و به طور تخصصی بررسی کنند تا امروز دچار چنین شرایط ناشی از بی تعهدی آمریکا و اروپا نشویم.

- روزنامه اصلاح طلب آرمان- از حامیان برجام- : متأسفانه برجام به شکلی تنظیم شده که هرگونه بی‌تعهدی ایران در مقابل برجام همراه با هزینه است و در مقابل اقدامات آمریکا و کشورهای اروپایی علیه برجام بدون هزینه و یا با هزینه‌های کمی همراه خواهد بود. در نتیجه اشکال از ذات برجام است... هنگامی که توافقی امضا می‌شود که ماهیت ساختاری ندارد و فاقد رویکردهای الزام‌آور برای طرف مقابل است و در نتیجه احتمال برگشت تحریم‌ها وجود دارد، طبیعی است که دستاورد قابل توجهی به دست نخواهد آمد.

دولتمردان و رسانه های اصلاح طلب بارها به بی دستاوردی برجام اذعان کرده اند، اما با اینحال همچنان مشغول دستاوردسازی برای این توافق خسارت بار هستند. به همین خاطر است که خسارت های فراوان برجام تمام شدنی نیست.